
عوسمان بایدەمیر حەزدەكات پاسپۆرتەكەی بداتە پێشمەرگە!
كاوە ئەمین - سوێد ..
لە سەردانی ئەم دواییەیدا بۆ سوێد، عوسمان بایدەمیر لەلایەن رەوەندی كوردییەوە بە گەرمی پێشوازی لێكرا، زیاتر لە سەرۆكی دەوڵەتێك دەچوو تا سەرۆكی شارەوانییەك. ژنانی باكووریی بە هەلەلە لێدان و لەنێو چەپڵەڕێزانی ئامادەبوواندا، لە شاری ئۆپسالا، بایدەمیر بە ئارامی لەسەر كورسییەكەی دانیشت. ئەوكاتەی بۆ كۆبوونەوەكە تەرخانكرابوو، یەك كاژێر بوو، بەڵام بایدەمیر بە پێكەنینەوە بە بەشداربووانی وت: كە ئەو نیگایانەی ئێوە دەبینم، پێموانییە، سەعات و دوو سەعات، بەشی تێربوون لەیەكترمان بكات.
عوسمان بایدەمیر، سەرەتای قسەكانی بەوە دەست پێكرد "ئێمە هەموومان تەواوكەری یەكترین، كاتێك باكووری كوردستان دەستی بە تێكۆشان كرد، دەیانگوت ئەوەی ئێوە دەیكەن تەنها خەونێكە، بەڵام ئەوەتا ئێستا بەچاوی خۆمان دەیبینین كە نەك تەنها خەون نەبوو بەڵكو ئێستا خەریكە تامی ئازادی دەكەین".
جارێك لە رۆژنامەیەكی سوێدی دا خوێندمەوە، بایدەمیری بە "سێبەری ئۆجەلان" لە باكووری كوردستان، وەسفكردبوو، بۆ نا، ئەوەتا خۆیشی شانازیی پێوە دەكات. دەوڵەتی تورك، زۆریان هەوڵدا، ئامەد لەژێر دەسەڵاتی بایدەمیر دەربێنن، بەڵام ئەو بڕوای تەواوی بەخۆی و گەلەكەی بوو، بۆیە بێباكانە پێیگوتن: ئامەد قەڵای ئێمەیە و كەس ناتوانێ ئەو قەڵایەمان لێ داگیر بكات، هەرواش بوو.
كاتێك بایدەمیر سەردانی سوێدی كرد، چەند رۆژێكبوو بۆ دیداری وەكو خۆیشی وتی، "براكانی" لە باشووری كوردستان گەڕابووەوە، كاتێكیش باسی باشووری دەكرد لەناخی دڵییەوە پەسنی باشووری دەدا و دەیگوت: "یەكێك لەو شتانەی كە لە باكووری كوردستان لێی پەستم، ئەو هەموو سەیتەرانەن كە رۆژانە بە زمانی توركی داوای پێناسمان لێدەكەن، بەڵام كە چوومە باشوور حەزم دەكرد، پێشمەرگە نەك جارێك دەیان جار داوای پاسپۆرتم لێ بكەن، ئای چەند خۆشە كاتێك سەربازی كورد بە زمانی كوردی داوای پێناسەكانمانیان دەكرد و خۆمان كۆنترۆڵی وڵاتی خۆمان دەكەین".
بایدەمیر كاتێك باسی قەڵای ئامەدی دەكرد نەیدەشاردەوە ئەو قەڵایە بە پشتیوانی گەریلاكان پارێزراوە، لەو پێوەندییەدا باسی ئەوەی بۆ ئامادەبووان گێڕایەوە كە لە سلێمانی و هەولێر لەگەڵ بەرپرسانی پارتی و یەكێتی بە ئاشكرا پێیگوتوون: ئەگەر گەریلا و یەكێتیی كورد نەبووایە ئەوا بە ئاشكرا و بەڕۆژی نیوەڕۆ لەبەردەم قەڵای ئامەددا یەك یەك لە سێدارەیان دەداین، بۆیە ئێمە هەموومان تەواوكەری یەكترین.
یەكێك لە تاكتیكە هەرە كاریگەرەكانی كۆلۆنیالیستان لە دێرزەمانەوە، برسیكردنی ئەو گەلانەیە كە دەیانخەنە ژێر ركێفی خۆیانەوە، توركیایش هەمان تاكتیكی بەرانبەر گەلی كورد لە باكووری كوردستاندا بەكارهێناوە. لەو بارەیەوە بایدەمیر باسی ئەوەیكرد كە لە تازەترین ئاماردا لە بیستویەك باژێری دواكەوتووی توركیا، هەژدەیان لە باكووری كوردستانن، بەڵام بایدەمیر گەشبینە بە دواڕۆژی گەلەكەی، ئەو ئەڵمانیا و ژاپۆنی وەك نموونە هێنایەوە كە چۆن توانییان لەژێر كەلاوەكانی شەڕی جیهانیدا هەستنەوە و وڵاتیان سەرلەنوێ بنیات نایەوە بۆیە بەبڕوا بەخۆبوونەوە وتی: "ئێمەیش كە ئازاد بووین، چاو لەو گەلانە دەكەین، بۆیە دەبێ لە ئێستاوە لەڕووی ئابووریەوە خۆمان بەهێز بكەین، سەرمایەدارانی كورد با لە ئێستاوە سەرمایەكانیان لە باكوور و باشووری كوردستان بخەنە كارەوە".
دەوڵەتی توركیا لە ماوەی ئەم دوو دەیەی دواییدا بە هەزاران كوردی وڵاتپارێزی بە بیانووی جۆراو جۆر دادگایی كردووە و دەیان هەزار كەسی خستووەتە زیندانەوە، عوسمان بایدەمیر یەكێكە لەوانەی كە تائێستا زۆرترین دۆزی لەسەر كراوەتەوەو بە 283 ساڵ زیندانی حوكم دراوە. بایدەمیر گاڵتەی بە دادگا سەیرو سەمەرەكانی توركیا دێت بۆیە بە گاڵتە پێكردنەوە وتی: "ئەگەرچی مردن بەدەست خوایە، بەڵام با بڵێین من پەنجا ساڵ دەژیم، ئەگەر وابێت ئەوا بەڕاستی من قەرزداری دەوڵەتی توركم، چونكە دەبێ هیچ نەبێت 233 ساڵیان بۆ قەرزبكەم، تا ئەو قەرزەیان بدەمەوە". بۆیە بایدەمیر باسی سەختی خەبات بۆ ئازادی لەو پارچەیەی كوردستاندا هێنایەوەو وتی: بەڵی "ئەوە ئەو وڵاتەیە كە ئێمە خەباتی تێدا دەكەین و دەمانەوێ ئازادبین لە دەستی، ئێمە بە دەوڵەتی توركیا دەڵێین: با بێمنەت بن، چی ماوە دەرهەقی ئێمە نەیكەن، بەڵام دەبێ ئەوە بزانن كە ئەو كاروانەی ئێمە گرتوومانەتە پێش خۆمان، هەرچۆنێك بێت هەر دەبێ بیگەیێنینە مەنزڵ".
خاڵێكی دیكە كە كۆلۆنیالیستەكان پێداگیری لەسەر دەكەن بۆ بەچۆكداهێنانی گەلانی ژێر دەستە، سیاسەتی "پەرتكە و زاڵ" بەیە، توركیایش هەمان سیاسەتی دەیان جار تاقیكردووەتەوە. رۆژانە رۆژنامەكانی توركیا بە بابەتی جۆراو جۆر و لەژێر پەردەی جۆراو جۆردا دەیانەوێ، پارتی كۆمەڵگەی دیموكراتی بكەنە دوو بەش، باڵی بازەكان و باڵی كۆترەكان. جەنگیز چاندار یەكێكە لە رۆژنامەنووسە بەنێوبانگەكانی تورك، لە وتارێكیدا باسی ئەوەی كردووە كە عوسمان بایدەمیر و ئەحمەد تورك و هەندێكی دیكە باڵی كۆترەكانن و باڵی بازەكانیش ئامینە ئاینا و هەندێكی دیكەن كە لەسەر زۆرشت رێكناكەون. كاتێك بەشداربوویەك لەسەر ئەو قسانە لە عوسمان بایدەمیری پرسی، تۆ چی دەڵێی؟ بایدەمیر كە تا ئەوكاتە دانیشتبوو، هەستایە سەرپێ وتی: "قوربان راست نافەرموون، ئێمە نە هەڵۆین و نە كۆتر، بەڵكو ئێمە هەموومان شێر و پڵنگین، هێز نییە لەیەكمان داببڕێت، توركیا دەبێ هەموو شەوێك خەو بەو رۆژەوە ببینێ".
ئاشتی ئەو وشە ئەفسووناوییە كە بووەتە وێردی سەر زمانی كوردانی باكوور، عوسمان بایدەمیریش پێیوایە كە دواجار تاكە رێگە بۆ چارەسەری و ئازادی، ئاشتییەكی شەرەفمەندانەیە، بەڵام ئەو لەگەڵ ئەوەدا نییە كە توركیا و ئەردۆغان لەخۆوە رەحمیان تڵیساوەتەوە بۆیە باسی ئاشتی دەكەن. عوسمان بایدەمیر دەڵێ: "با كەس خۆی هەڵنەخەڵتێنێ، ئەگەر بەرخۆدانی زاپ نەبوایە و گەریلا نەبوایە، ئەردۆغان وشەی ئاشتی بەزماندا نەدەهات". بایدەمیر، بە گومانەوە لە بانگەشەی توركیا بۆ ئەو پرۆسەیەی سەرەتا ناویان نا "كرانەوە بەڕووی كورددا" و پاشان گۆڕییان بۆ "كرانەوەی دیموكراتی" دەڕوانێ. بایدەمیر، نموونەیەكی هێنایەوە و بەو پرۆسەیەی، چواند: "سەردەمانێك، چەند كەسێك لە باكووری كوردستان، چەند مانگایەكی هۆڵەندییان كڕی بوو، ئیتر دەستە دەستە جووتیارەكانمان دەستیان كرد بە فرۆشتنی مەڕوماڵاتی خۆیان و چوون لەجیاتی ئەوە یەكی مانگایەكی هۆڵەندییان كڕی، مانگا چ مانگا، بە هیچ شتێك تێری نەدەخوارد، بەڵام ماوەیەك شیری دەدا و پاشان لە شیر دەچووەوە، بەوجۆرە گوندییەكانمان زیانێكی زۆریان پێكەوت و لە كوردەكەی هەردوو جەژنە بوون، ئەم پرۆسەیەی ئەردۆغانیش پێدەچێت وابێت، با سەبرمان هەبێت و بزانین چی لە هەگبەیاندایە ئەگەر چارەسەریان ئامانج بێت، ئەوا سەر سەر و سەر چاوان، بەڵام ئێمە وەكو ئەو گوندیانەی خۆمان ناكەین، هەموو دەرگاكانمان كراوەیە بۆ ئاشتی، بەڵام دڵنیاتان دەكەین نە گەریلا لە خۆڕا چەك دادەنێت و نە ئێمەش بەو تەشتە ئاوەی توركیا دەكەوینە مەلە".
عوسمان بایدەمیر كۆتایی قسەكانی بەوە هێنا كە زۆر وڵاتی رۆژهەڵاتی نێوەڕاست، هەزاران ساڵە قەرزداری ئێمەن و ناپیاوdیان لەگەڵ كردووین، بەڵام ئێمە دروشمی(یان سەركەوتن یان سەركەوتن)مان هەڵگرتووە، هیچ رێگایەكی دیكەمان لە بەردەمی خۆماندا دانەناوە، لە بیریشتان نەچێت كە ئەم بارەی كەوتووەتە سەرشانمان، دەبێ بەیەكەوە هەڵی بگرین، پارتە توركییەكان لە كاتی هەڵبژاردن دا، جگە لە بەرتیلدان بە خەڵك، دەیان بەڵێنیان پێدەدان كە هەموو خەڵك دەكەنە مووچەخۆر، ئێمەش لە پارتی كۆمەڵگەی دیموكراتی نەك پارەمان نەبوو بیدەینە خەڵك تا دەنگمان پێ بدات بەڵكو ئێمە بە پارەی گەل چووینە سەر سندوقی دەنگدان و سەریشكەوتین، بۆیە دڵنیاتان دەكەم ئەگەر یەكگرتوو بین، هەر دەگەینە ئەو رۆژی خۆمان و ئەو رۆژەش نزیكە".
http://www.rudaw.net/newspapers/rudaw/2009/83/18.pdf